منابع و شیوۀ کار فردوسی در داستان اردشیر بابکان
نویسندگان
چکیده
مسألۀ منابع فردوسی در سرودن شاهنامه و شیوۀ کار او یکی از چالش های اساسی در شاهنامه پژوهیست. گروهی بر پایۀ همانندی برخی از عنوانهای داستان های یادشده در مقدّمۀ بازمانده از شاهنامۀ ابومنصوری، این کتاب را یگانه منبع فردوسی دانسته اند. برخی دیگر معتقدند که فردوسی در کنار شاهنامۀ ابومنصوری از منابعی دیگر نیز استفاده کرده است. دلیل اصلی این گروه از پژوهشگران آن است که از آنجایی که منبع مشترک و اصلی فردوسی و ثعالبی همین شاهنامۀ ابومنصوریست، بخش هایی از شاهنامه مانند بیژن و منیژه و هفت خان رستم که در کتاب غررالسّیر ثعالبی نیامده، قطعاً از منبعی دیگر گرفته شده است. این درحالیست که اگرچه مسألۀ استفادۀ ثعالبی از شاهنامۀ ابومنصوری به دلیل اذعان نویسندۀ غررالسّیر اثباتپذیر است، به دلیل از میان رفتنِ شاهنامۀ ابومنصوری نمی توان بدرستی مشخّص کرد که ثعالبی دقیقاً در کدام داستان از این شاهنامه استفاده کرده است. تجزیۀ چهار روایت از داستان اردشیر بابکان از چهار متن و مقایسه با روایت شاهنامۀ فردوسی حاکی از آن است که فردوسی ضمن بهره گیری از منبعی مکتوب، بهصورت التقاطی از منابع متعدّد در تدوین داستان اردشیر بابکان استفاده کرده است.
منابع مشابه
اردشیر بابکان و خدابانو آناهیتا
در دورة ساسانیان که دین و پادشاهی همچون دو برادر همزاد انگاشته میشدند، پادشاهان ساسانی بهویژه پس از تاجگذاری و یا پیروزی در نبردها، پیشکشهای شاهانهای به آتشکدهها و پرستشگاههای زردشتی میبخشیدند و این خود گواه نگرشِ نیک آنها به دینِ کهنِ زردشتی همچون دین ملّی ایرانیان هم بود. شگفت اینکه اردشیر بابکان (224-240 م.)، بنیانگذار شاهنشاهی ساسانیان، پس از نبردهایی پیروزمندانه سرهای بریدة هماوردان خ...
متن کاملجایگاه، هدف و شیوۀ بیان داستان (مَثَل) در شاهنامۀ فردوسی
جایگاه ویژۀ مَثَل در فرهنگ ایرانی سبب توجه شاعران و نویسندگان بسیاری به این عنصر بلاغی شده است. حکیم ابوالقاسم فردوسی نیز همچون دیگر شاعران با آگاهی از قدرت اقناعی نهفته در مَثَل، در نامورنامۀ خویش به مناسبتهای گوناگون به داستانزنی (بیان مَثَل) روی میکند؛ اما مقام و موقع داستانزنیهای وی خاص است. در تحقیق حاضر کوشش شده است تا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی نشان داده شود که فردوسی غالباً هنگام نا...
متن کاملبررسی عناصر داستانی در متن پهلوی کارنامة اردشیر بابکان
اسطورههای کهن در روند بازآفرینی در دورههای بعدی، ویژگیهای اساطیری، شخصیتهای خداگونه، خرق عادت و قداست خود را میبازند و در مجموع از آنها داستانی با بنمایهها و عناصر کهن باقی میماند. در این پژوهش، کارنامة اردشیر بابکان ـ یکی از این داستانهای برجای مانده از اسطوره ـ را بر اساس عناصر داستانی موجود در آن میکاویم و ویژگیهای داستانی و روایی آن را مورد توجه قرار میدهیم. این عناصر عبارتند ا...
متن کاملتأملاتی درباره منابع و شیوه کار فردوسی
یکی از دشوارترین و پیچیدهترین مباحث شاهنامه شناسی، مسئلة منبع یا منابع فردوسی و شیوة استفادة وی از آنهاست. اشارة آشکار فردوسی، کمترین تردیدی بر جای نمیگذارد که منبع اصلی او، شاهنامة ابومنصوری بوده است، اما این که متن مذکور، یگانه مأخذ نظم شاهنامه بوده و یا فردوسی از منبع / منابع دیگر نیز بهرهمند شده است، پرسشی است که در بخش نخست مقاله بر پایة چند دلیل عقلی و متنی مورد بررسی قرار گرفته و پس ا...
متن کاملبررسی عناصر داستانی در متن پهلوی کارنامة اردشیر بابکان
اسطوره های کهن در روند بازآفرینی در دوره های بعدی، ویژگی های اساطیری، شخصیت های خداگونه، خرق عادت و قداست خود را می بازند و در مجموع از آنها داستانی با بن مایه ها و عناصر کهن باقی می ماند. در این پژوهش، کارنامة اردشیر بابکان ـ یکی از این داستان های برجای مانده از اسطوره ـ را بر اساس عناصر داستانی موجود در آن می کاویم و ویژگی های داستانی و روایی آن را مورد توجه قرار می دهیم. این عناصر عبارتند از...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
پژوهشنامه ادب حماسیجلد ۱۲، شماره ۲، صفحات ۷۵-۹۳
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023